Lưu ý PCCC xưởng xay xát gạo truyền thống

Hiện, Việt Nam là một trong những quốc gia xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới. Hàng nghìn cơ sở xược xây dựng và hoạt động, nhưng vẫn còn hạn chế trong an toàn PCCC xưởng xay xát gạo.

Nguyên nhân gây cháy cơ sở xay xát gạo

Một số cơ sở xay xát, lau bóng gạo truyền thống còn chưa thật sự quan tâm đến công tác PCCC, chưa thực hiện nghiêm các quy định PCCC xưởng xay xát.

Theo Cục cảnh sát PCCC, các cơ sở kinh doanh đa phần đã lắp đặt hệ thống PCCC nhưng chưa đảm bảo, chưa bảo trì, bảo dưỡng thiết bị PCCC. Do đó vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ cháy nổ, gây thiệt hại nghiêm trọng về cả người và tải sản.

Trong những năm gần đây, một số vụ cháy đã được ghi nhận như:

• Vụ cháy cơ sở sản xuất vào ngày 10/4/2018 tại nhà máy xay xát gạo tại xã Chánh An, huyện Mang Thít, tỉnh Vĩnh Long. Vụ cháy không gây thiệt hại về người nhưng thiệt hại tài sản ướng tính lên đến 700 triệu đồng.
• Vụ cháy vào ngày 27/7/2020 tại nhà máy xay xát gạo “Hữu Tài” tại xã Phú Thọ, huyện Phú Tân, tỉnh An Giang gây thiệt hại ước tính 1 tỷ đồng.
• Vụ cháy xảy ra vào ngày 22/11/2024 tại nhà máy trên sông Xáng Lấp Vò, xã An Hiệp, huyện Châu Thành, tỉnh Đồng Tháp.

Đặc điểm của các nhà máy xay xát là thường sản xuất theo mùa vụ, lúc cao điểm tập trung nhiều nguyên phụ liệu. Nguyên liệu chủ yếu là lúa và thành phẩm gồm gạo, cám, trấu… Trong quá trình sản xuất, thường sinh nhiều bụi, hàng hoá xếp chồng cản trở lối đi nên dễ gây cháy nổ. Mặt khác, nhiều cơ sở sản xuất còn xây nhà ở bên trong hoặc liền kề xưởng nên việc thoát nạn cho người sinh sống trong nhà là rất khó khăn.

Ngoài ra, một trong những nguyên nhân cháy thường gặp ở cơ sở xay xát là hệ thống điện 3 pha sử dụng lâu năm, câu dẫn tuỳ tiện, không đảm bảo an toàn PCCC điện. Đa phần các cơ sở lắp đặt hệ thống điện chưa đảm bảo khoảng cách an toàn, không có hệ thống chiếu sáng sự cố, hệ thống điện phục vụ sản xuất, sinh hoạt, bảo vệ và chữa cháy chưa được tách biệt.

Tham khảo: PCCC điện trong cơ sở sản xuất, PCCC điện trong sinh hoạt

Đặc điểm liên quan đến công tác PCCC xưởng xay xát gạo

Về kiến trúc xây dựng

Đa phần các nhà xưởng được xây bằng tường gạch, khung thép và lợp mái tôn. Khung chịu lực gồm dầm, cột, vỉ kèo thép, khung ngang được liên kết với nhau bằng hệ giằng kèo, dầm, kết cấu đỡ tường, kết cấu mái. Với kiến trúc này, nếu không được bảo vệ bằng vật liệu chống cháy, chỉ 15 – 20 phút xảy ra cháy, nhiệt độ cao sẽ nhanh chóng gây sập một phần hoặc toàn bộ công trình.

Trường hợp kết cấu chính được bảo vệ bằng vật liệu chống cháy tương đương bậc chịu lửa I và II thì có thể chịu được nhiệt độ cao trong khoảng thời gian từ 90 – 120 phút.

Về giao thông và nguồn nước phục vụ chữa cháy

Nhằm phục vụ việc vận chuyển hàng hoá, phần lớn các cơ sở xay xát đều có vị trí giao thông đường bộ thuận lợi, xe chữa cháy có thể tiếp cận hiện trường.

Đặc biệt, nhiều cơ sở còn xây dựng gần sông để thuận tiện cho việc chuyển lúa từ sông vào bên trong. Do đó, nguồn nước chữa cháy có thể lấy từ trụ nước chữa cháy công cộng, bể nước chữa cháy xây dựng trong cơ sở hoặc từ sông, ao, kênh… gần đó.

Về sắp xếp hàng hoá

Lượng hàng hoá tại các cơ sở xay xát lúa gạo thường nhiều vào các mùa cao điểm nên nhiều cơ sở sắp xếp chồng lên nhau, không đảm bảo an toàn PCCC xưởng xay xát, che chắn lối thoát nạn.

Tham khảo thêm: Một số lưu ý PCCC nhà cao tầng, nhà ở kết hợp kinh doanh

Lưu ý triển khai PCCC xưởng xay xát gạo

Dựa trên những đặc điểm về an toàn PCCC xưởng xay xát, công tác PCCC và cứu nạn cứu hộ cần lưu ý một số vấn đề dưới đây.

Thành lập tổ trinh sát đám cháy: Trường hợp đám cháy phức tạp, chỉ huy chữa cháy cần thành lập tổ trinh sát. Có thể thành lập nhiều tổ trinh sát ở các khu vực khác nhau, mỗi tổ trinh sát tối thiểu 3 chiến sĩ.

Xác định khu vực cháy, chất chữa cháy, hướng tấn công chính để kịp thời triển khai đội phun chất chữa cháy và đảm bảo hệ thống điện đã được cắt điện.

Nguồn nước phục vụ chữa cháy rất quan trọng, cần huy động các máy bơm chữa cháy khiêng tay lấy nước từ các nguồn tự nhiên.

Đảm bảo thông tin liên lạc trong đám cháy, triển khai đồng bộ, hiệu quả.

Song song với hoạt động chữa cháy cần tổ chức di dời tài sản để giảm thiệt hại và chống cháy lan. Trường hợp không thể di dời cần sử dụng máy xúc để đưa tài sản ra ngoài hoặc sử dụng lăng phun chữa cháy làm mát khu vực có nguy cơ cháy lan.

Tổng hợp tin từ tác giả Trần Nam – Phòng 5/C07 – Trang thông tin điện tử Cục cảnh sát PCCC và CHCN

Quy định PCCC xưởng xay xát

Theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 01 – 134:2013/BNNPTNT, cơ sở xay xát thóc gạo phải đáp ứng quy định về phòng chống cháy nổ, bão lũ và an toàn lao động.

Trong đó các yêu cầu PCCC xưởng xay xát thóc, gạo bao gồm:

• Có nội quy PCCC
• Có đủ phương tiện, thiết bị PCCC, thiết bị báo cháy theo quy định
• Có phương án PCCC và lực lượng ứng cứu khi có tình huống xảy ra
• Trang bị, tổ chức công tác PCCC thực hiện theo Nghị định số 35/2003/NĐ-CP ngày 04/4/2003 của Chính phủ và Thông tư số 04/2004/TT-BCA ngày 31/3/2004 của Bộ Công an.