Luật Phòng cháy chữa cháy & Cứu nạn cứu hộ (PCCC 2024)

Kì họp thứ 8, Quốc hội khoá XV, 2024 đã chính thức thông qua Luật Phòng cháy chữa cháy và Cứu nạn cứu hộ (Luật PCCC & CNCH) 2024 với 8 chương 55 Điều quy định về PCCC, trách nhiệm PCCC, đơn giản hoá các thủ tục hành chính…

Luật PCCC số 55/2024/QH15 đã có những thay đổi cơ bản theo hướng đơn giản hoá thủ tục hành chính, bổ sung các quy định về bồi dưỡng nghiệp vụ PCCC, quy định về an toàn PCCC nhà ở kết hợp kinh doanh, quy định về chế độ đối với người tham gia công tác CNCH, thi công PCCC…

Đơn giản hoá thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh dịch vụ PCCC

Đối với các đơn vị, công ty kinh doanh dịch vụ PCCC, Luật PCCC 2024 đã thực hiện triệt để cắt giảm, đơn giản hoá thủ tục hành chính. Cụ thể, Luật PCCC số 55/2024/QH15 đã cắt giảm 27 thủ tục hành chính (hiện còn 10 thủ tục hành chính, so với trước đó là 37 thủ tục), giảm chi phí tuân thủ, nhằm tạo điều kiện cho các doanh nghiệp, công ty kinh doanh PCCC.

Bổ sung hành vi bị cấm trong PCCC và CNCH

Điều 14 Luật PCCC số 55/2024/QH15 đã có những bổ sung những hành vi bị cấm trong PCCC và CNCH so với quy định tại Điều 13 Luật PCC 2001, cụ thể:

• Xúc phạm, đe doạ lực lượng PCCC & CNCH đang làm nhiệm vụ
• Lạm dụng nhiệm vụ PCCC & CNCH để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật, nhũng nhiễu, xâm phạm lợi ích của Nhà nước và lợi ích hợp pháp của các cơ quan, tổ chức, cá nhân
• Báo tình huống giả
• Lấn chiếm, cản trở hoạt động của phương tiện chữa cháy và CNCH cơ giới
• Làm giả, làm sai lệch kết quả thẩm định thiết kế PCCC, kết quả nghiệm thu PCCC

Bổ sung quy định về an toàn PCCC nhà ở kết hợp kinh doanh

1. Điều 21 Luật PCCC 2024 quy định nhà ở kết hợp sản xuất kinh doanh phải đảm bảo các điều kiện an toàn về PCCC sau đây:

• Đảm bảo các điều kiện an toàn PCCC quy định tại Điều 20 Luật PCCC 2024
• Có biển báo, biển cấm, biển chỉ dẫn theo quy định
• Khu vực sản xuất, kinh doanh hàng hoá có nguy cơ cháy nổ phải có giải pháp ngăn cách hoặc ngăn cháy an toàn với khu vực sinh hoạ

2. An toàn PCCC nhà ở kết hợp sản xuất kinh doanh hàng hoá nguy hiểm cháy nổ:

• Các điều kiện về an toàn PCCC tương tự khoản 1 Điều 21 (an toàn PCCC nhà ở kết hợp kinh doanh)
• Không bố trí chỗ ngủ tại khu vực sản xuất kinh doanh
• Có phương tiện báo cháy, giải pháp thông gió, thiết bị có chức năng phát hiện sự cố rò rỉ chất nguy hiểm về cháy nổ phù hợp công năng
• Khu vực sản xuất, kinh doanh phải được ngăn cháy an toàn đối với lối thoát nạn của khu vực để ở

Chi tiết: Một số lưu ý PCCC nhà ở kết hợp kinh doanh

Quy định về PCCC khi sử dụng điện

Điều 24 Luật PCCC 2024 đã sửa đổi và bổ sung đầy đủ hơn về trách nhiệm, quy định đảm bảo an toàn PCCC khi sử dụng điện, cụ thể:

1. Trong sử dụng, lắp đặt điện sinh hoạt

a, Chấp hành quy định về an toàn sử dụng điện cho sinh hoạt theo quy định của pháp luật về điện lực

b, Đơn vị bán lẻ điện khi đấu nối điện sinh hoạt phải tư vấn việc lắp đặt, sử dụng đối với hệ thống để đảm bảo an toàn PCCC

c, Việc lắp đặt, sử dụng dây dẫn điện, thiết bị điện trong nhà phải bảo đảm yêu cầu về an toàn điện theo quy định của pháp luật; thường xuyên kiểm tra, kịp thời sửa chữa, thay thế dây dẫn điện, thiết bị điện không bảo đảm an toàn về phòng cháy;

d, Chỉ được sử dụng thiết bị sạc điện cho xe động cơ điện bảo đảm quy chuẩn kỹ thuật quốc gia; nơi sạc điện cho xe động cơ điện trong nhà phải có giải pháp bảo đảm an toàn về phòng cháy; khu vực sạc điện cho xe động cơ điện tập trung trong nhà còn phải có giải pháp ngăn cháy và trang bị phương tiện chữa cháy phù hợp, bảo đảm tiêu chuẩn.

2. Trong sử dụng, lắp đặt điện cho sản xuất

a, Chấp hành quy định về an toàn trong sử dụng điện cho sản xuất theo quy định của pháp luật về điện lực và điểm c khoản 1 điều này.

b, Thiết bị điện được sử dụng trong môi trường nguy hiểm về cháy, nổ phải là thiết bị chuyên dụng theo quy định

c, Tổ chức, cá nhân kinh doanh sản phẩm, thiết bị điện có trách nhiệm tư vấn, cung cấp thông tin về chất lượng, thông số kỹ thuật của sản phẩm, thiết bị điện phù hợp với mục đích sử dụng.

d, Đơn vị bán lẻ điện có trách nhiệm tuyên truyền, hướng dẫn về bảo đảm an toàn sử dụng điện trong sinh hoạt, sản xuất và thực hiện các nhiệm vụ khác về an toàn sử dụng điện theo quy định của pháp luật về điện lực.

Bổ sung quy định về cứu nạn cứu hộ (CNCH)

Luật PCCC & CNCH 2024 đã bổ sung theo hướng quy định cụ thể về các hoạt động CNCH. Cụ thể, Luật PCCC 2024 đã quy định một chương về phạm vi hoạt động CNCH của lực lượng PCCC; tổ chức CNCH; quyền và trách nhiệm của người chỉ huy CNCH.

Quy định về an toàn PCCC với các công trình đặc thù

Luật PCCC 2024 đã bãi bỏ một số quy định về điều kiện an toàn PCCC đối với các công trình đặc thù do đã ban hành các quy chuẩn, tiêu chuẩn kĩ thuật để áp dụng trực tiếp, bao gồm các công trình:

• Phòng cháy đối với rừng
• Phòng cháy với khu công nghiệp, khu kinh tế, khu công nghệ cao
• Phòng cháy trong khai thác, chế biến, sản xuất, vận chuyển, kinh doanh, sử dụng, bảo quản sản phẩm dầu mỏ, khí đốt, vật tư, hàng hoá khác có nguy hiểm về cháy, nổ
• Phòng cháy với công trình cao tầng, công trình trên mặt nước, công trình ngầm, đường hầm và công trình khai thác khoáng sản khác
• Phòng cháy với chợ, trung tâm thương mại
• Phòng cháy đối với nhà ga, bến cảng, bến xe

Bổ sung quy định đối với lực lượng PCCC 2024

Điều 46, Luật PCCC 2024 đã quy định cụ thể về chế độ, chính sách đối với người được huy động, người tham gia PCCC & CNCH:

1. Người được huy động, người tham gia chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ không thuộc lực lượng PCCC & CNCH được hưởng chế độ bồi dưỡng, hỗ trợ khi tham gia chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ.

2. Cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia, phối hợp, cộng tác, hỗ trợ, giúp đỡ cơ quan nhà nước thực hiện nhiệm vụ PCCC & CNCH có thành tích thì được khen thưởng, bị thiệt hại về tài sản thì được đền bù theo quy định của pháp luật.

3. Người được huy động, người tham gia PCCC & CNCH bị tai nạn, bị thương, chết thì được hưởng chế độ theo quy định sau đây:

a) Người đã tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và đủ điều kiện hưởng bảo hiểm thì được chi trả chế độ từ quỹ bảo hiểm theo quy định của pháp luật;

b) Người chưa tham gia bảo hiểm y tế mà bị tai nạn, bị thương thì được hỗ trợ thanh toán chi phí khám bệnh, chữa bệnh; trường hợp chưa tham gia bảo hiểm xã hội nếu bị tai nạn làm suy giảm khả năng lao động theo kết luận của Hội đồng giám định y khoa thì được xét trợ cấp tùy theo mức độ suy giảm khả năng lao động; nếu chết thì thân nhân được hưởng chế độ tiền tuất, tiền mai táng phí;

c) Người bị thương, chết khi thực hiện nhiệm vụ PCCC & CNCH thì được xem xét hưởng chế độ, chính sách như thương binh hoặc được xem xét để công nhận là liệt sĩ và hưởng các quyền theo quy định của pháp luật về ưu đãi người có công với cách mạng.

4. Chính phủ quy định chi tiết khoản 1 và khoản 3 Điều này.

Bổ sung quy định hoạt động NCKH trong PCCC & CNCH

Luật PCCC 2024 đã có những quy định nhằm khuyến khích hoạt động nghiên cứu khoa học trong phòng cháy chữa cháy và cứu nạn cứu hộ tại Điều 52. Cụ thể;

• Hoạt động khoa học và công nghệ trong phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ bao gồm nghiên cứu cơ bản, nghiên cứu ứng dụng, phát triển công nghệ, ứng dụng công nghệ số, triển khai thực nghiệm, sản xuất thử nghiệm, chuyển giao công nghệ và các hoạt động dịch vụ khoa học và công nghệ nhằm nâng cao chất lượng công tác phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ theo quy định của pháp luật.
• Nhà nước khuyến khích cơ quan, tổ chức, cá nhân trong nước, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức, cá nhân nước ngoài và tổ chức quốc tế đầu tư, tài trợ, tham gia hoạt động khoa học và công nghệ trong công tác phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ.
• Ưu tiên kết hợp, ứng dụng kết quả đề tài, nhiệm vụ nghiên cứu trong nước thuộc lĩnh vực phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ vào đầu tư sản xuất, phát triển công nghệ, phương tiện phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ.
• Hệ thống Cơ sở dữ liệu về phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ và truyền tin báo cháy do lực lượng Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ quản lý, khai thác, vận hành theo quy định của pháp luật.
• Chính phủ quy định chi tiết khoản 4 Điều này; quy định việc cập nhật, khai báo dữ liệu về phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ.

Bổ sung quy định chuyển tiếp

Đối với công trình xây dựng đã đưa vào sử dụng mà không đảm bảo quy định về phòng cháy và chữa cháy, Luật PCCC 2024 có quy định chuyển tiếp tại Điều 55:

• Dự án đầu tư xây dựng công trình, công trình, phương tiện giao thông đã được cơ quan Công an cấp giấy chứng nhận thẩm duyệt thiết kế PCCC nhưng đến ngày Luật này có hiệu lực thi hành chưa được chấp thuận kết quả nghiệm thu PCCC thì được tiếp tục thực hiện theo quy định của Luật PCCC số 27/2001/QH10 đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Luật số 40/2013/QH13 và Luật số 30/2023/QH15.
• Cơ quan, tổ chức có chức năng, nhiệm vụ kiểm định phương tiện phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành tiếp tục thực hiện kiểm định phương tiện phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ cho đến thời hạn theo lộ trình do Chính phủ quy định.
• Cơ sở không bảo đảm yêu cầu về PCCC được đưa vào sử dụng trước ngày Luật PCCC số 27/2001/QH10 có hiệu lực thi hành đã có quy định về giải pháp xử lý của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh thì tiếp tục thực hiện theo Nghị quyết của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh đã ban hành và phải hoàn thành việc khắc phục các yêu cầu bảo đảm an toàn về PCCC.
• Cơ sở không bảo đảm yêu cầu PCCC và không có khả năng khắc phục theo các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật tại thời điểm đưa vào hoạt động đến trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành, trừ trường hợp quy định tại khoản 5 Điều này.

Luật PCCC 2024 có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 7 năm 2025, trừ trường hợp quy định tại khoản 4 Điều này.

Theo báo Chính phủ