5 bước thiết kế và lắp đặt hệ thống báo cháy tự động

Lắp đặt hệ thống báo cháy cần đáp ứng quy chuẩn, tiêu chuẩn PCCC: khảo sát thực tế, xác định hình thức báo cháy, lựa chọn thiết bị báo cháy, bố trí thiết bị và đi dây, nghiệm thu bản vẽ thiết kế, thi công và nghiệm thu hệ thống.

Yêu cầu tiêu chuẩn thiết kế hệ thống báo cháy

Mục 4, Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 5738:2021 về hệ thống báo cháy tự động có quy định tiêu chuẩn chung cho thiết kế hệ thống báo cháy.

• Đảm bảo tuân thủ các yêu cầu, quy định của các tiêu chuẩn có liên quan (hiện hành)
• Hệ thống báo cháy phải đáp ứng yêu cầu phát hiện cháy nhanh theo chức năng, chuyển tín hiệu khi phát hiện cháy thành tín hiệu báo động để những người xung quanh kịp thời thực hiện các biện pháp thích hợp, chống nhiễu tốt, báo hiệu nhanh chóng và rõ ràng các sự cố của hệ thống báo cháy, không bị ảnh hưởng khi lắp chung với các hệ thống khác, không bị tê liệt do cháy trước khi phát hiện ra cháy.
• Hệ thống báo cháy tự động phải đảm bảo độ tin cây và thực hiện đầy đủ các chức năng đã đề ra
• Thiết kế hệ thống báo cháy phải đảm bảo tác động bên ngoài gây ra sự cố cho một bộ phận của hệ thống không gây ra các sự cố tiếp theo
• Hệ thống báo cháy bao gồm các bộ phận cơ bản: Tủ trung tâm báo cháy, đầu báo cháy tự động, nút ấn khẩn cấp, nguồn điện và các bộ phận liên kết. Tuỳ từng thiết kế hệ thống báo cháy có thể có thiết bị truyền tín hiệu, module, giám sát…
• Lựa chọn đầu báo cháy cần lưu ý chọn loại đầu báo khói có độ nhạy phù hợp với các loại khói khác nhau, sử dụng đầu báo lửa ở những nơi khi tốc độ phát triển đám cháy nhanh, thời điểm phát hiện cháy, các đầu báo cháy khác không đảm bảo yêu cầu bảo vệ; khi xuất hiện ngọn lửa ở phòng có chiều cao vượt giới hạn cho việc sử dụng đầu báo nhiệt/ đầu báo khói; khi xảy ra cháy ở giai đoạn đầu có đám cháy có xuất hiện ngọn lửa.
• Sử dụng đầu báo nhiệt ở những nơi giai đoạn đầu của đám cháy chủ yếu phát sinh nhiệt. Không sử dụng đầu báo cháy nhiệt gia tăng hoặc đầu báo cháy nhiệt kép ở những môi trường có biến động nhiệt bất thường. Khi không xác định được hiện tượng đặc trưng của sự cháy trong khu vực bảo vệ, nên sử dụng kết hợp các đầu báo cháy nhạy cảm với các hiện tượng cháy khác nhau hoặc đầu báo cháy hỗn hợp.

Lắp đặt hệ thống báo cháy thông minh

Bước 1: Xác định hình thức báo cháy qua khảo sát thực tế

Dựa vào nhu cầu và thiết kế mặt bằng thực tế tại khu vực cần lắp đặt hệ thống báo cháy tự động, tính chất hoạt động (nhà kho, nhà ở, khu vực sản xuất nhiều khói bụi, kho lạnh…) cần lựa chọn hình thức báo cháy phù hợp.

Hiện, có hai bình thức báo cháy phổ biến đang được áp dụng tại các công trình là báo cháy theo địa chỉ và báo cháy theo zone (vùng quản lý).

• Báo cháy theo địa chỉ: Đây là hình thức báo cháy tự động được quản lý theo từng điểm xác định, áp dụng cho các khu vực có nhiều phòng chức năng như chung cư, tòa nhà văn phòng, nhà máy sản xuất…
• Báo cháy theo zone (vùng quản lý): Là hình thức báo cháy tự động được quản lý theo vùng, không quy định đầu báo cháy nào cảnh báo, áp dụng cho các khu vực công cộng rộng lớn có tầm nhìn thoáng, dễ phát hiện điểm cháy.

Bước 2: Xác định thiết bị báo cháy sẽ sử dụng

Sau khi xác định hình thức báo cháy và tính chất khu vực, thiết bị báo cháy sẽ được lựa chọn loại phù hợp với từng hình thức theo thứ tự:

• Chọn tủ báo cháy trung tâm: Lựa chọn tủ báo cháy trung tâm thông thường hoặc tủ báo cháy địa chỉ (tủ báo cháy trung tâm Morley) tùy hệ thống cùng các tính năng: số cổng báo cháy đầu vào, khả năng kết nối, trình quay số, màn hình hiển thị, ứng dụng điều khiển từ xa, khả năng lưu trữ… Tham  khảo thiết bị tủ báo cháy trung tâm Morley.
• Chọn thiết bị đầu vào: Đầu báo khói ion (sử dụng ion để phát hiện khói và cảnh báo cháy), đầu báo khói quang (cảnh báo cháy dựa vào phân tích khói trong không khí theo nguyên lý khuyếch tán và hấp thụ ánh sáng), đầu báo nhiệt (cảnh báo cháy dựa vào sự gia tăng nhiệt độ vượt ngưỡng), đầu báo tia lửa (cảnh báo cháy nhờ cảm biến phát hồng ngoại). Tuy nhiên, người dùng cũng cần quan tâm đến độ ẩm không khí và diện tích bảo vệ để lựa chọn đầu báo có thông số kỹ thuật phù hợp. 
• Chọn thiết bị đầu ra: Lựa chọn các thiết bị đèn, còi hoặc đèn còi kết hợp…

Bước 3: Bố trí thiết bị và đi dây trên bản vẽ hệ thống báo cháy tự động

Tìm hiểu rõ thông số của các thiết bị và tiêu chuẩn lắp đặt hệ thống báo cháy tự động theo quy định PCCC hiện hành để bố trí vị trí lắp đặt hợp lý. Đồng thời tư vấn kỹ thuật về phần đi dây nhằm tối ưu hiệu quả, tiết kiệm chi phí và đảm bảo tính thẩm mỹ.

Bước 4: Duyệt phương án thiết kế hệ thống báo cháy

Bản thiết kế hệ thống báo cháy thông minh cần được xem xét theo đúng quy định, quy phạm hiện hành và phê duyệt bởi các cơ quan/ cấp có thẩm quyền (tùy tính chất, quy mô công trình mà cần duyệt các cấp khác nhau).

Bước 5: Lắp đặt hệ thống báo cháy tự động

Tiến hành mua thiết bị báo cháy và lắp đặt hệ thống báo cháy tự động theo đúng phương án thiết kế đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt và tiến hành nghiệm thu sau lắp đặt.

Lưu ý chung khi thiết kế, lắp đặt hệ thống báo cháy

Nhằm đảm bảo quy trình xét duyệt được thuận lợi và an toàn phòng cháy chữa cháy, chủ đầu tư cần quan tâm các lưu ý dưới đây khi tiến hành thiết kế, lắp đặt hệ thống báo cháy:

• Hệ thống báo cháy tự động phải đảm bảo phát hiện cháy nhanh theo đúng mục đích, chức năng đã đề ra
• Tín hiệu báo cháy từ thiết bị báo cháy đầu vào cần được chuyển thành tín hiệu báo động một cách rõ ràng, giúp cảnh báo sớm cho mọi người trong khu vực bảo vệ, sơ tán người và tài sản
• Đảm bảo yêu cầu chống nhiễu
• Có khả năng cảnh báo các sự cố trong hệ thống
• Lắp đặt ở khu vực an toàn, hạn chế nguy cơ cháy nổ hay có sự tác động tự ý của người khác ảnh hưởng tới hoạt động của hệ thống báo cháy tự động
• Đảm bảo độ tin cậy của hệ thống, lựa chọn các thiết bị báo cháy chất lượng, uy tín từ các nhà phân phối chính hãng

Tại Việt Nam, PHUCBINH GROUP là một trong những nhà thầu cơ điện, điện nhẹ, nhà thầu thi công PCCC uy tín hàng đầu, cung cấp chính hãng các thiết bị báo cháy Morley – Honeywell, báo cháy System Sensor – Honeywell…